At çatlaması nedir ve At neden ve nasıl çatlar biliyor musunuz?
Bir at çok uzun saatler koşarsa hele ki sıcak havada koşarsa ölür. Bu ölüm şekline de ‘at çatlaması’ denir. Gelişmiş organizmalarda aşırı kas yorgunluğunda vücut laktik asit salgılamaya başlar. Laktik asit seviyesi yükseldikçe yorgunluk hissi artar ve dinlenme ihtiyacı kendini gösterir. Ancak atlarda özellikle de yarış atlarında bu his gelişmiş değildir. Yani laktik asit salgısı tehlikeli düzeye çıksa da koşmaya devam edebilirler. Eğer bir insanı uzun süre dinlendirmezseniz laktik asit birikmesinden bayılır. Ancak atlar ölür yani ‘çatlarlar.’
Ne yazık atlar çatladıklarında kaba tabiriyle ‘içleri dışına çıkar.’
Ve bu insanlık dışı tablo İstanbul’un Adalar ilçesinde sık sık yaşanıyor. Adalar’da sürekli faytonlara koşulan atlar yorgunluktan çatlıyor ve böylece yolun ortasında bırakılıyor. Adına ‘faytoncu’ denilen ‘insan kılığındaki yaratıklar’ da faytonlarına yeni bir at sürüp para kazanmaya devam ediyorlar.
Bir zamanlar ihtiyaç olan, sonrasında seyirlik, keyiflik diye bahsedilen bu faytonlar artık her gün bir atın canına malolan ölüm makinelerine dönüşmüş durumda.
Sırf daha fazla turist taşıyıp, daha çok para kazanalım diye yapılan bu işe bir dur deyin!
Adalar’da faytonlara binmeyin, bindirmeyin. Bu zulme karşı ses olun!